Άφθες: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζονται;

Σας έχει τύχει να θέλετε να απολαύσετε το αγαπημένο σας πικάντικο φαγητό και να μην μπορείτε να το γευθείτε, επειδή έχουν αναπτυχθεί στο στόμα σας μικρές πληγές; Έχετε προσπαθήσει να πιείτε το αγαπημένο σας ρόφημα, αλλά εξαιτίας του πόνου που σας δημιουργούν αυτές οι πληγές, να αδυνατείτε; Οι άφθες, εναλλακτικά γνωστές και ως στοματικά έλκη, είναι μία από τις συχνότερες νόσους που μπορεί να εμφανιστεί στην στοματική κοιλότητα.

Πώς θα καταλάβω αν έχω άφθες;

Οι άφθες ταξινομούνται σε τρεις κατηγορίες

1. Μικρές άφθες : είναι μικρές επώδυνες πληγές ή «έλκη», με μικρό λευκοκίτρινο βύθισμα και ερυθρά περίμετρο. Εμφανίζονται ως 1 ή περισσότερες.και υποχωρούν σε 7-14 ημέρες από μόνες τους, χωρίς να αφήνουν ουλή. Πιο συγκεκριμένα, μπορούν να αναπτυχθούν στα χείλη, τη γλώσσα ή το εσωτερικό του στόματος.
2. Μεγάλες άφθες: είναι μεγάλα (1-3 εκατοστά), επώδυνα και βαθειά έλκη, τα οποία διαρκούν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τις μικρές άφθες – περίπου 4-6 εβδομάδες. Μπορεί να εμφανιστούν ως ένα η περισσότερα έλκη και μετά την επούλωσή τους μπορεί να αφήσουν ουλή. Επίσης υπάρχει περίπτωση να επανεμφανιστούν.
3. Ερπητόμορφα έλκη: είναι μικρά και πολλά σε αριθμό έλκη τα οποία συνήθως εμφανίζονται στα πλάγια της γλώσσας ή στο έδαφος του στόματος, και διαρκούν περίπου μία εβδομάδα.

Τι μπορεί να προκαλέσει άφθες;

Τα ακριβή αίτια της δημιουργίας των αφθών δεν είναι ακόμη γνωστά. Υπάρχουν όμως αρκετοί παράγοντες που ενοχοποιούνται για την δημιουργία τους όπως:

Μηχανικός τραυματισμός, από σπσμένο σφράγισμα που τραυματίζει, μία οδοντοστοιχία που πιέζει παραπάνω, από δάγκωμα κτλ.

Ορμονικές αλλαγές, όπως κατά την διάρκεια της περιόδου, της εγκυμοσύνης, στην εμμηνόπαυση κτλ. Συνήθως οι γυναίκες είναι πιθανότερο να εμφανίσουν άφθες, κατα τη διάρκεια της εμμήνου ρύσης ή της εγκυμοσύνης όπου συμβαίνουν αρκετές ορμονικές αλλαγές.

Έλλείψεις κάποιων βιταμινών ή σιδήρου, ιοί, κληρονομικοί παράγοντες, ψυχολογικοί παράγοντες όπως υπερβολικό άγχος.

Κάποιες ομάδες φαγητών, όπως για παράδειγμα το κιτρικό οξύ που περιέχεται στα λεμόνια, η σοκολάτα, σκληρά ή πικάντικα και καυτερά φαγητά, αλλεργία σε τροφές.

Πώς μπορώ να αντιμετωπίσω τις άφθες;

Είναι πολύ σημαντικό, μόλις αισθανθείτε ενόχληση ή πόνο στο βλεννογόνο, ή αν παρατηρήσετε ότι η στοματική σας κοιλότητα έχει υποστεί αλλοίωση, να επικοινωνήσετε και να επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας. Εκείνος, αφού κάνει έλεγχο και διάγνωση του προβλήματος, θα σας συστήσει την κατάλληλη αντιμετώπιση. Παρακάτω ακολουθούν κάποιες προτάσεις που μπορείτε να δοκιμάσετε για να ανακουφιστείτε και βοηθήσετε τον εαυτό σας, ώστε να υποχωρήσουν ταχύτερα.

• Λήψη παυσιπόνου εάν ο πόνος είναι πολύ ενοχλητικός.
• Λήψη ενός αντιμικροβιακού διαλύματος για πλύσεις
• Τοπική χρήση ενός φαρμακευτικού τζελ ή κρέμας που αγοράζουμε από το φαρμακείο και τοποθετείται πάνω στην ερεθισμένη περιοχή για να περιοριστεί επιδείνωσή της.
• Καυτηριασμός με laser που συντομεύει την επούλωσή τους
• Αποφύγετε ζεστά ροφήματα και επιλέξτε να χρησιμοποιείτε καλαμάκι. Το κρύο ρόφημα συμβάλλει στη μείωση του πόνου.
• Δοκιμάστε να κάνετε πλύσεις με αλατόνερο. Το αλατόνερο θα καταπραΰνει τη φλεγμονή και θα απομακρύνει τα βακτήρια. Μπορείτε να επαναλάβετε μερικές φορές μέσα στην ημέρα.

• Αν έχετε άφθες, είναι σημαντικό να προσέξετε και το κομμάτι της διατροφής σας. Αποφύγετε για λίγες μέρες, μέχρι να υποχωρήσουν, την κατανάλωση παξιμαδιών, πικάντικων ή καυτών τροφών. Ερεθισμό και τσούξιμο μπορούν επίσης να προκαλέσουν και οι καρποί και οι τροφές που περιέχουν κιτρικό οξύ, όπως είναι τα λεμόνια, το λάιμ, το ακτινίδιο, οι φράουλες.
• Αν επιθυμείτε να καταπραΰνετε για λίγο τον ερεθισμό, μπορείτε να εφαρμόσετε πάγο πάνω στις περιοχές. Ωστόσο, αυτή τη διαδικασία μπορείτε να την κάνετε μόνο για λίγα δευτερόλεπτα τη φορά. 
• Φροντίστε για το διάστημα που θα έχετε τις άφθες, να χρησιμοποιείτε οδοντόβουρτσα με μαλακές ίνες. Με αυτόν τον τρόπο βοηθάτε ώστε να μην επιδεινωθεί ο τραυματισμός της στοματικής κοιλότητας.

Πώς θα αποφύγω την επανεμφάνιση των στοματικών ελκών;

• Κάτι που θα σας βοηθήσει να μπλοκάρετε την εμφάνιση ή την επανεμφάνισή τους είναι η καλή στοματική υγιεινή. Τι περιλαμβάνει; Πλύσιμο των δοντιών, δυο φορές την ημέρα, χρήση οδοντικού νήματος για βαθύ καθαρισμό των μεσοδόντιων διαστημάτων και χρήση στοματικού διαλύματος. Σε περίπτωση που έχετε ήδη άφθες προτιμήστε ένα ήπιο στοματικό διάλυμα. Τέλος, επιλέξτε οδοντόκρεμα που δεν περιέχει λαουρυλοθειϊκό νάτριο, μια ένωση που ενδεχομένως μπορεί να προκαλέσει άφθες. Επίσης επισκεφτείτε τον οδοντίατρό σας για να σας εξομαλύνει αιχμές στο στόμα σπασμένα δόντια, σφραγίσματα, σιδεράκια που προεξέχουν ώστε να μην δημιουργούνται τραυματισμοί.

Αυτός ήταν ένας αναλυτικός οδηγός με συμβουλές για το πως μπορείτε να ανακουφιστείτε σταδιακά από τα στοματικά έλκη. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραλείψετε την επίσκεψη στον οδοντίατρό σας καθώς θα μπορέσει να σας συμβουλεύσει κατάλληλα, ανάλογα με το μέγεθος του προβλήματος. Στο οδοντιατρείο μας στην Κηφισιά φροντίζουμε στο μέγιστο τη στοματική σας υγιεινή, συμβουλεύοντας σας κατάλληλα, ώστε να ξεπερνάτε άμεσα και όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα, κάθε πρόβλημα.